schermafbeelding2024-03-18om10.57.50.png

Interventie met klinische beslisondersteuning verbetert tromboseprofylaxe sterk

Interview met ziekenhuisapotheker Drs. Tessa Jaspers over een tool die tromboseprofylaxe verbetert Een interventie op basis van klinische beslisondersteuning (in het Engels: Clinical Decision Support, afgekort CDS) verhoogt de kans op correcte tromboseprofylaxe bij daarvoor geïndiceerde patiënten aanzienlijk. Dit blijkt uit een recent gepubliceerd onderzoek uitgevoerd in het Elisabeth-TweeSteden Ziekenhuis [1]. Ziekenhuisapotheker en eerste auteur Drs. Tessa Jaspers licht dit initiatief nader toe.

Leestijd: min.

Wat maakt trombose als aandachtsgebied voor u persoonlijk interessant?

“Antistolling is complex en risicovol. Bij een antistollingsbehandeling zijn veel verschillende specialismes betrokken, hetgeen het maken van een totaaloverzicht van alle indicaties voor antistolling en de verschillende geneesmiddelen die beschikbaar zijn bemoeilijkt. Daarnaast kan het lastig zijn om te bepalen wat er moet gebeuren als een patiënt meerdere indicaties voor antistolling heeft. Ik heb als (ziekenhuis)apotheker dit overzicht wél, en kan hierdoor een belangrijke bijdrage aan de behandeling leveren.”

U heeft onderzoek gedaan naar het optimaliseren van tromboseprofylaxe in het ziekenhuis. Waarom koos u specifiek voor profylaxe?

“Tijdens mijn visites op verschillende verpleegafdelingen viel mij op dat tromboseprofylaxe veelal een vergeten onderwerp was. Dat is niet zo vreemd, want een patiënt komt vaak in het ziekenhuis met allerlei acute klachten of symptomen die veel aandacht vragen. Tegelijkertijd wist ik hoe groot het risico op het ontwikkelen van een veneuze trombo-embolie (VTE) is bij sommige patiënten die opgenomen worden. Ik was daarom op zoek naar een eenvoudige manier om de juiste inzet van tromboseprofylaxe te verhogen. Uiteindelijk heeft dit geresulteerd in een systeem van klinische beslisondersteuning in het elektronisch patiëntendossier. Hierbij wordt voor iedere patiënt het tromboserisico berekend aan de hand van allerlei patiëntfactoren. Indien de patiënt een hoog tromboserisico heeft én geen anticoagulantia gebruikt, verschijnt een melding dat profylaxe noodzakelijk is. Direct vanuit de melding kan vervolgens tromboseprofylaxe voorgeschreven worden.”

Wat was de primaire vraagstelling van uw onderzoek?

En wat waren de resultaten? “De primaire vraagstelling van ons eerste onderzoek betrof het effect van onze interventie op de naleving van richtlijnen rond tromboseprofylaxe. Het percentage patiënten dat juist werd behandeld was in de voormeting slechts 49.4%; daar schrokken we wel enigszins van. Met de uitkomsten van de nameting waren we juist heel tevreden: het percentage was toen gestegen naar 82.4%. Als je enkel kijkt naar de patiëntengroep met een hoog tromboserisico, werd deze groep ook een stuk beter behandeld na de interventie, met een percentage dat steeg van 54.5% naar 84.3%. Hiermee kunnen we in ons ziekenhuis mogelijk veel VTE's voorkomen.”

Heeft dit onderzoek nog een vervolg gekregen?

“Ja, we hebben inmiddels twee aanvullende onderzoeken uitgevoerd, die nog niet gepubliceerd zijn. Zo hebben we gekeken of de klinische beslisondersteuning effectief blijft over tijd. Gelukkig blijkt deze twee jaar na implementatie nog even effectief te zijn. Ook hebben we geëvalueerd of onze artsen tevreden zijn met de klinische beslisondersteuning. Over het geheel genomen bleek dat het geval: het systeem werd beschouwd als een nuttige geheugensteun en een verbetering van de kwaliteit van de gezondheidszorg.”

Het zou goed kunnen dat andere ziekenhuizen hierin geïnteresseerd zijn. Kunnen zij hun tromboseprofylaxe op eenzelfde manier optimaliseren?

“Dat zou naar mijn mening inderdaad kunnen. Wat ons zeer geholpen heeft bij het realiseren van deze beslisondersteuning, is dat een van onze intensivisten, Roy van den Berg, dit onderwerp belangrijk vond en veel verstand heeft van het bouwen van beslisondersteuning. Samen hebben we dan ook behoorlijk wat tijd willen en kunnen investeren in dit onderwerp. Maandenlang hebben we gebouwd aan beslisondersteuning als toevoeging aan het elektronisch patiëntendossier Epic. Het resultaat heeft Epic als 'turbocharger package' beschikbaar gesteld zodat ook andere ziekenhuizen het kunnen implementeren. Het vergt weliswaar wat tijd om de bouw aan te passen voor een ander ziekenhuis, maar al met al zou dit pakket tijdwinst – en vooral betere zorg – moeten opleveren.”

Wat zou u aan collega’s in andere ziekenhuizen willen meegeven over tromboseprofylaxe?

“Tromboseprofylaxe aan de juiste patiënten geven kan een hoop ellende voorkomen. Ik zou adviseren om in je centrum te onderzoeken hoeveel patiënten momenteel adequate profylaxe krijgen, en indien nodig verbetermaatregelen te treffen.”

Tot slot: voorziet u voor trombose of tromboseprofylaxe nog een belangrijke ontwikkeling? “Het zou voor iedereen prettiger zijn als er in het ziekenhuis een orale vorm van tromboseprofylaxe beschikbaar komt, maar voor de meeste patiëntgroepen is dat vooralsnog toekomstmuziek.”

Referentie

1. Jaspers T, et al. Int J Clin Pharm. 2021 Oct;43(5):1327-36

schermafbeelding2024-03-18om11.09.11.png

Resultaten van de studie

Er werden 170 patiënten gevolgd: 85 voor de interventie en evenveel erna: respectievelijk de controlegroep (T0) en de interventiegroep (T1). De mediane opnameduur was 8.3 dagen in T0, 7.4 dagen in T1. In T0 had 76.5% een hoog VTE-risico, in T1 was dat 70.6% (P = 0.39). Er was sprake van een hoog bloedingsrisico bij respectievelijk 15.3% en 14.1% (P = 0.83). De interventie resulteerde in een significant hogere adherentie aan de richtlijn bij alle deelnemers samen en ook in diverse subgroepen:

  • Adherentie aan de richtlijn bij alle deelnemers samen steeg van 49.4% in T0 naar 82.4% in T1 (OR 4.78; 95%-BI: 2.37–9.63).
  • Adherentie aan de richtlijn in de groep met een hoog VTE-risico steeg van 54.5% naar 84.3% (OR 2.46; 95%-BI: 1.31–4.62).
  • Adherentie aan de richtlijn bij het geven van tromboseprofylaxe steeg van 20.0% naar 35.3% (OR 2.18; 95%-BI: 1.09–4.36).
  • Adherentie aan de richtlijn bij het afzien van tromboseprofylaxe steeg van 29.4% naar 47.1% (OR 2.13; 95%-BI: 1.13–4.01).

Geëxtrapoleerd naar het aantal patiënten dat per jaar wordt opgenomen in het Elisabeth-TweeSteden Ziekenhuis, zou de interventie op jaarbasis 261 gevallen van VTE kunnen voorkomen (zie Figuur). Hierbij is uitgegaan van 9925 patiënten met een hoog risico op VTE. Vervolgens is uitgegaan van een VTE-incidentie van 2.2% in de populatie die voldoende tromboseprofylaxe krijgt, vergeleken met een incidentie van 11.0% in de populatie die deze profylaxe onvoldoende of helemaal niet krijgt. Het lijkt voor het eerst te zijn dat in de literatuur een dermate groot effect is beschreven van een veelzijdige interventie als deze op het naleven van de richtlijnen. De auteurs menen dat het zeer specifieke en gebruiksvriendelijke ontwerp van hun CDS-systeem hiervoor verantwoordelijk is. Zo is het systeem ingebed in het elektronisch patiëntendossier, zodat het in het hele ziekenhuis gebruikt kan worden.

NL-NON-2024-00009

Gerelateerde nieuwsberichten
shutterstock_1012339696.jpg
Meer oog voor de patiënt, Interview met ervaringsdeskundige Agnes Esselink

Vlak na een operatie aan haar enkel kreeg Agnes Esselink hevige pijnklachten in datzelfde been. Het duurde enkele dagen voordat de juiste diagnose werd gesteld: diepveneuze trombose. In de negen jaar daarna zou haar dat nog vier keer overkomen. Desondanks kreeg en krijgt Agnes nauwelijks informatie en begeleiding vanuit het ziekenhuis. “Veel patiënten zoals ik zitten met vragen en onzekerheden.”

Meer oog voor de patiënt, Interview met ervaringsdeskundige Agnes Esselink
shutterstock_1239341518.jpg
Bijna de helft van de patiënten met hoog VTE-risico krijgt geen adequate profylaxe

Review en meta-analyse van wereldwijde studies bij opgenomen patiënten. De resultaten van review en meta-analyse studies wereldwijd laten zien dat er nog steeds te weinig profylactische medicatie wordt voorgeschreven aan opgenomen patiënten met een medische aandoening met een hoog risico op een veneuze trombo-embolie (VTE). Van hen krijgt namelijk slechts 54.5% adequate profylaxe [1].

Bijna de helft van de patiënten met hoog VTE-risico krijgt geen adequate profylaxe
wtd2023.png
Wereld Trombose Dag 2023 in het Maastricht UMC+

Vrijdag 13 oktober was het Wereld Trombose Dag. Op deze dag zette het Maastricht UMC+ voor de tiende keer een speciaal programma in elkaar om te informeren over deze gevaarlijke aandoening. Met dit jaar de focus op beweging tegen trombose. Want als er iets belangrijk is in de preventie van trombose, dan is dat het wel. Als een van de sponsoren van dit programma was Viatris aanwezig. Wij nemen u mee door deze leerzame dag.

Wereld Trombose Dag 2023 in het Maastricht UMC+